Częste oddawanie moczu możemy wyjaśniać kilkoma różnymi przyczynami. Kiedy taka potrzeba rozwinie się u dziecka, które dotychczas nie oddawało moczu nazbyt często, oznacza to być może jakąś chorobę, np. infekcję dróg moczowych lub cukrzycę. Dziecko powinno być szybko zbadane przez lekarza, a mocz oddany do analizy.

Wykazano, że cechy nerwowości albo zaburzenia w zachowaniu się są liczniejsze wśród przedwcześnie urodzonych niż u dzieci urodzonych normalnie (Hess i inni, 1934: Shirley, 1939: Benton, 1940: Beskow, 1949: Howard i Morrell, 1952). Ujawniono wiele zaburzeń w normalnym zachowaniu się, włączając w to ssanie kciuka i palca, obgryzanie paznokci, onanizm, trudności psychosomatyczne (zły sen, moczenie się), zaburzenia emocjonalne (drażliwość, wstydliwość, wybuchy złości, wybuchy gniewu i tendencje do spazmów przy najlżejszej prowokacji), a w związku z tym i zaburzenia w sferze intelektualnej (zaburzenia w koncentracją trudności w skupieniu uwagi i zapominanie), wstydliwość, wytrwały upór wobec kierunku spełnienia czyichś życzeń, szczególna gestykulacja rąk i nadwrażliwość na dźwięki (Hess i inni, 1934: Shirley, 1949: Benton, 1940). Nawet wśród starszej młodzieży urodzonej jako wcześniaki spotyka się częściej niż u młodzieży urodzonej w normalnym terminie takie objawy, jak obgryzanie paznokci, nawykowe spazmy, chroniczny onanizm (Howard i Morrell, 1952),

Jeżeli zęby pojawiają się w nieprawidłowej kolejności, może to spowodować wysunięcie się zębów do przodu, a w konsekwencji złe dopasowanie się zębów. Może to również wpłynąć na kształt dolnej części twarzy i przyczynić się do wyrastania stałych zębów w nieprawidłowym miejscu (Breckenridge i Vincent, 1955). Są jednak okresy, szczególnie dotyczy to okresu płodowego oraz dziesiątego miesiąca, dwu i pół roku i piątego roku życia, kiedy zęby mleczne są specjalnie niewrażliwe na zaburzenia w przemianie materii i w komórkach (Massler i inni, 1941).

Mowa. Noworodki urodzone przedwcześnie są opóźnione w rozwoju mowy. Mówią dłużej po dziecinnemu i używają więcej niewłaściwych dźwięków, na przykład, zamiast „pray” (prośba) mówią play (zabawa): Tix, zamiast six (sześć). Wykazują więcej defektów w mowie, szczególnie takich jak jąkanie się (Hess i inni, 1934: Shirley, 1939: Deillien, 1948: Davis, 1952).

Faza ta trwa od momentu zapłodnienia do końca drugiego tygodnia. W tym czasie organizm zachowuje formę jajową. Wielkość jego pozostaje praktycznie niezmieniona, a to z tego względu, że albo wcale nie otrzymuje pożywienia z zewnątrz, albo mało. Znaczne zmiany pojawiają się jednak w strukturze zygoty albo w zapłodnionym jaju. Pojedyncza komórka dzieli się wiele razy, dopóki nie zostanie utworzone kuliste ciało złożone z wielu komórek, W środku masy komórek jest mała jama, która oddziela warstwę zewnętrzną od warstwy wewnętrznej. Warstwa zewnętrzna rozwinie się później w dodatkowe tkanki, które będą chroniły i odżywiały embrion. Z części wewnętrznej masy komórek rozwija się embrion.

Chociaż większość badań nad noworodkami ogranicza się do skutków przedwczesności, jakie zaznaczają się w pierwszych kilku latach życia, to jednak istnieją nieliczne badania dotyczące wpływu przedwczesnego urodzenia na okres późniejszego dziecięctwa i adolescencji (Gesell, 1946: Drillien, 1948: Beskow, 1949: Knehr i Sobol, 1949: Howard i Morrell, 1952: Alm, 1953). Badania te ujawniły dwa ważne fakty: skutki, jakie pozostawia przedwczesność, i okres ich trwania.

Pomimo rozproszonych biograficznych badań nad niemowlętami i małymi dziećmi, psycholog znalazł się w takiej sytuacji, która zupełnie uniemożliwiała prowadzenie badań nad dziećmi poniżej 6 lat życia, przed rozpoczęciem wieku szkolnego. Wynikało to w praktyce z trudności uzyskania małych dzieci do badań, z wyjątkiem możliwości badania grupy dzieci złożonej z sierot.

Trudności w zdobywaniu dzieci do badań naukowych. Dziwne się to może wydawać, niemniej jednak jest prawdziwe, że problem zdobywania dużych liczebnie i naturalnych grup dzieci do badań naukowych był trudny, a często wprost niemożliwy do rozwiązania. Do ostatnich czasów bardzo poważne trudności sprawiały badania dzieci w wieku przedszkolnym. W tym okresie na ogół wszystkie porody odbywały się w domu, w związku z czym zdobycie niemowląt do badań naukowych było prawie niemożliwe. Tak samo niedostępne dla badań naukowych były dzieci, które nie uczęszczały do szkoły, lecz uczyły się w domu lub bawiły się z sąsiednimi dziećmi w małych grupach.

Noworodki murzyńskie są nieco mniejsze niż noworodki ludności białej, na co wpływają głównie czynniki ekonomiczne (Scott i inni, 1950). 3) Kolejna pozycja dziecka w rodzinie wpływa na wielkość noworodków w ten sposób, że pierwsze dziecko jest zazwyczaj mniejsze niż następne. Porównując dzieci urodzone jako pierwsze z dziećmi urodzonymi w kolejności jako piąte i dalsze zauważono, że dzieci pierwsze były o 1% krótsze i 9% lżejsze niż dzieci urodzone jako dalsze (Meredith, 1950). 4) Aktywność płodu, szczególnie gdy jest nadmierna, może znacznie obniżyć normalną wagę w stosunku do długości (Sontag, 1940, 1941, 1946).

Należy również podkreślić, że poznanie roli, jaką odgrywa dojrzewanie w rozwoju dziecka, powoduje praktyczne konsekwencje dotyczące wychowania dziecka. Znajomość roli dojrzewania wykaże, w jakim okresie powinno się rozpocząć ćwiczenia oraz w jakiej kolejności powinny się one odbywać. Gdy dziecko nie ma odpowiedniego wieku lub nie jest dojrzałe, aby móc korzystać z nauczania, wówczas ma ono dla niego małą wartość i wszelki wysiłek w nauczaniu jest stratą czasu ze strony nauczyciela (Jersild i Bienstock, 1935). W dodatku przedwczesne zmuszanie dziecka do uczenia się wywołuje u niego upór, negatywne zachowanie się, które przeszkadza mu w uzyskaniu właściwych wyników, a nawet może opóźnić nauczanie. Natomiast, gdy dziecko uzyska konieczną dojrzałość, wówczas rozpoczęcie nauczania daje oszczędność czasu i wysiłku, a postawa dziecka do uczenia się jest bardziej przychylna. Gdy dziecku nie pozwalamy uczyć się w tym czasie, kiedy ono jest do tego przygotowane, wówczas jego zainteresowania mogą łatwo osłabnąć. Gdy wreszcie pozwolimy dziecku uczyć się, zainteresowania jego są już tak słabe, że nie zechce ono zdobyć się na wysiłek potrzebny do uzyskania pomyślnego wyniku w uczeniu się. Zgodnie z poglądami Bluma (1952), gotowość rozwojowa jest to:

Badania nad okresem od urodzenia do dojrzałości, w którym zmienia się kształt włosów, ujawniły, że włosy zmieniają się z okrągłych na owalne w ciągu pierwszych pięciu lat życia. Po tym okresie w zmianie kształtu włosów nie ma ustalonej prawidłowości. Grubość włosów wzrasta w szybkim i dosyć jednostajnym tempie w ciągu pierwszych trzech lat życia, potem w tempie niejednostajnym i wolniejszym (Trotter i Dug- gins, 1948). Scammon i Calkins (1929) twierdzą, że są cztery główne rodzaje wzrostu, przy czym każdy ma swoje własne następstwo i tempo. Wymieniają oni cztery następujące rodzaje wzrostu: ogólny albo szkieletowy, nerwowy, limfatyczny i rozrodczy. Mięśnie, kości, płuca oraz organy rozrodcze wzrastają w szybkim tempie, w przybliżeniu około dwadzieścia razy więcej w ciągu lat rozwojowych, podczas gdy oczy, mózg i inne organy rozwijają się znacznie słabiej, ponieważ są one bardziej rozwinięte zaraz po urodzeniu. Gałka oczna, na przykład, uzupełnia najbardziej swój wzrost podczas pierwszych 5 lat życia, a mózg w ciągu pierwszych 10 lat, natomiast serce i inne organy wymagają więcej niż 20 lat do osiągnięcia swojej dojrzałości.